عملکرد شاپرک به لحاظ تعدادی و ارزشی و نیز رشد اسمی و حقیقی در سال ۱۳۹۵ را بررسی خواهیم کرد.
به گزارش بانکینا، در این نوشتار، عملکرد شاپرک به لحاظ تعدادی و ارزشی و نیز رشد اسمی و حقیقی آن در سال گذشته مورد بررسی قرار خواهد گرفت. این بررسی نشان خواهد داد که میازن استفاده از شاپرک به چه میزان بوده و چه روندی را طی کرده است. از آنجا که تراکنش‌های شاپرک می تواند نشان دهنده میزان استقبال از خدمات بانکداری الکترونیک باشد این بررسی از اهمیت بالایی برخوردار است. به عبارت دیگر وضعیت استفاده از شاپرک می تواند به عنوان شاخصی برای بررسی وضعیت بانکداری الکترونیک در کشور مورد استفاده قرار گیرد.
تعداد و ارزش تراکنش‌های شاپرک
اولین متغیری که در این گزارش باید مورد بررسی قرار گیرد تعداد و ارزش اسمی تراکنش‌های شاپرک است. بر اساس گزارش منتشر شده توسط شاپررک، در سال ۱۳۹۵ بالغ بر ۱۲ میلیارد تراکنش با ارزش نزدیک به ۱۳،۸۴۰ هزار میلیارد ریال در شبکه الکترونیک پرداخت کارت پردازش شده است. در جدول زیر این مقادیر با سال گذشته مقایسه شده است تا میزان رشد آنها مشخص شود.
همانگونه که در جدول فوق مشاهده می‌شود تعداد تراکنش‌های شبکه شاپرک در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۹۴ رشد ۲۶ درصدی داشته است. این ارقام نشان از رشد میزان استفاده اقشار مختلف جامعه از پرداخت الکترونیک و بالاخص ابزارهای شاپرکی می باشد. همچنین ارزش تراکنش‌های شبکه شاپرک نیز با ۳۴ درصد افزایش از ۱۲،۵۷۹ هزار میلیارد ریال به ۱۳،۸۳۹ هزار میلیارد ریال در سال ۱۳۹۵ رسیده است. بنابراین به تبع رشد تعداد تراکنش‌ها، ارزش تراکنش‌ها نیز رشد بالایی را تجربه کرده است.
رشد حقیقی ارزش تراکنش‌های شاپرکی
ارزش تراکنش‌های اشاره شده در بخش قبلی، ارزش اسمی تراکنش‌های شاپرک می‌باشد که در بردارنده میزان تورم سال ۱۳۹۵ نیز می‌باشد. لذا استفاده از این ارقامن نمی‌تواند به درستی میزان افزایش استفاده از شاپرک را نشان دهد. برای افزایش دقت لازم است تا سهم تورم از افزایش تراکنش‌ها حذف گردد. برای این منظور در این بخش با استفاده از شاخص سالانه بهای کالا و خدمات مصرفی سعی در حذف تاثیر تورم و حقیقی سازی ارزش تراکنش‌های شاپرک خواهیم داشت. سپس نرخ رشد ارزش حقیقی تراکنش‌های شاپرک در سال ۱۳۹۵ نسبت به سال ۱۳۹۴ مورد محاسبه قرار خواهد گرفت.
جدول فوق نشان میدهد ارزش اسمی تراکنش‌های شاپرک در حالی رشد ۳۴ درصدی را نسبت به سال ۱۳۹۴ تجربه نموده است که میزان رشد ارزش حقیقی تراکنش‌های شاپرک در زمان مشابه ۹۰ / ۲۲ درصد می‌باشد. علیرغم آنکه با حذف اثر تورم میزان رشد حجم تراکنش‌ها شاپرک کاهش یافت اما همچنان میزان رشد آن نسبتا بالا است. رشد حدود ۲۳ درصدی حجم مبادلات مالی در این شبکه به خوبی حاکی از توسعه پرداخت‌های الکترونیک و گسترش استفاده از ابزارهای نوین بانکی است.
نتیجه‌گیری
اولین و مهمترین نتیجه اعداد و ارقام فوق، افزایش استفاده از شبکه شاپرک و عمومی‌تر شدن پرداخت‌های الکترونیک در کشور است. موضوعی که می‌تواند نویدبخش گسترش بانکداری الکترونیک و کاهش استفاده از پول کاغذی و بانکداری سنتی باشد. رشد بالای تراکنش‌های شاپرک علاوه‌بر گسترش استفاده از این شبکه می‌تواند دلالت‌های اقتصادی نیز داشته باشد. بدین معنا که این رشد بالا می‌تواند نشانه‌ای از رونق اقتصادی و خروج از رکود باشد. درواقع رشد مبادلات شاپرک می‌تواند به عنوان رشد مبادلات تجاری در کشور و نشانه ای از خروج از رکود قلمداد شود.
سومین نکته قابل تامل پیرامون وضعیت مبادلات شاپرک، بالاتر بودن رشد تعداد تراکتش‌ها نسبت به رشد حجم تراکنش‌ها می‌باشد. این موضوع می‌تواند دلالت‌هایی پیرامون نوع مبادلات مالی صورت گرفته داشته باشد. اگر الگوی استفاده از شاپرک در سال ۹۵ همچون سال ۹۴ بود باید رشد حجم مبادلات و رشد تعداد مبادلات به یک میزان باشد. اما کمتر بودن رشد حجم مبادلات به معنای تغییر الگوی استفاده از شاپرک و افزایش تعداد مبادلات با حجم کم می‌باشد. به عبارت ساده در سال ۹۵ استفاده از شاپرک برای مبادلات مالی با حجم کم افزایش یافته است.
