پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۱۸ در حدود ۱۶۶ میلیون کاربر در جهان از پرداخت بر پایه فناوری NFC استفاده کنند. در ایران نیز از اردیبهشت امسال بانک‌ها با مجوز بانک مرکزی در حوزه ارائه خدمت بر پایه NFC وارد شده‌اند. اما بنا بر آمار شرکت شاپرک در طی چهار ماه تنها ۲۱۹۸ تراکنش با فناوری NFC انجام شده است.
به گزارش بانکینا، NFC مخفف کلمه Near Field Communication است و همان‌طور که از اسم آن پیداست مجموعه‌ای از استانداردهای مخابرات بی‌سیم در فاصله‌های بسته و کوتاه است. این فناوری از قبل از سال ۲۰۰۴ میلادی در دنیا ورود و شرکت‌های نوکیا، سونی و فیلیپس در سال ۲۰۰۴ انجمن NFC را تأسیس کردند و تا سال ۲۰۱۵ در حدود ۵۴ میلیون کاربر پرداخت از این طریق را تجربه کردند و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۱۸ در حدود ۱۶۶ میلیون کاربر در جهان از این نوع پرداخت استفاده کنند. در ایران نیز از اردیبهشت‌ماه امسال بانک‌ها با مجوز بانک مرکزی در حوزه ارائه خدمت بر پایه فناوری NFC وارد و تاکنون پنج بانک ملت، شهر، پارسیان، رفاه و صادرات از این فناوری رونمایی کرده‌اند.
اما آنچه دراین‌بین اهمیت دارد این است که تا پایان مردادماه امسال بنا بر آمار شرکت شاپرک در طی چهار ماه تنها ۲۱۹۸ تراکنش با فناوری NFC رقم خورده که بسیار اندک است و نشان‌دهنده این واقعیت است که این فناوری با استقبال عمومی در ایران مواجه نشده است که می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد.
مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سامان در گفت‌وگو باخبرنگار ایبِنا در این خصوص گفت: عدم استقبال مردم از فناوری NFC دلایل متعددی دارد و البته هنوز قضاوت در این خصوص زود و شتاب‌زده است و باید به این نوع فناوری در کشور فرصت توسعه و ارتقا داد.
مدل فعلی پرداخت با NFC فراگیر نیست
سید ابراهیم حسینی نژاد افزود: البته مدل اجرایی فعلی این فناوری در کشور فراگیر نیست و امیدواریم در نسخه‌های اجرای بعدی NFC که از سوی بانک مرکزی ارائه می‌شود به فراگیری مدل توجه ویژه‌ای شود.
وی یادآور شد: در مدل فعلی یک بانک با همکاری یک شرکت پرداخت الکترونیک باید نرم‌افزاری را ارائه کند که NFC را ساپورت کند و پایانه‌های فروشگاهی شرکت پرداخت الکترونیک به‌منظور بهره‌مندی از این فناوری باید مجهز به NFC باشد و اپلیکیشن طراحی‌شده تنها بر روی پوزهای شرکت پی اس پی همکار قابل‌استفاده است که به این مدل با این روند از فراگیری برخوردار نیست.
طراحی یک اپلیکیشن جامع برای بهره‌مندی از فناوری NFC
حسینی نژاد بابیان این‌که بانک مرکزی در فاز بعدی به‌منظور فراگیر کردن بهره‌مندی از فناوری NFC باید یک اپلیکیشن جامع برای استفاده از این فناوری، طراحی و ارائه کند، اظهار داشت: استفاده از فناوری NFC باید برای تمام متقاضیان با نصب یک نرم‌افزار جامع در تمام پایانه‌های فروشگاهی مجهز به NFC امکان‌پذیر باشد.
بهره‌گیری از پرداخت‌های آفلاین و کیف پول الکترونیکی در فناوری NFC
وی یکی دیگر از دلایل عدم استقبال از فناوری NFC در کشور را در پرداخت آنلاین آن در حال حاضر دانست و گفت: به‌منظور بهره‌مندی از فناوری NFC باید به سمت پرداخت‌های آفلاین و استفاده از کیف پول الکترونیکی حرکت کنیم تا استفاده از این فناوری با اقبال عمومی مواجه شود.
اصلاح نظام کارمزد به‌منظور توسعه پرداخت‌های آفلاین
مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سامان اذعان داشت: در حال حاضر در کشور همچنان حجم تراکنش‌های آنلاین بالا است و همچنین در مکانیسم کارمزد تفاوتی برای تراکنش‌هایی با مبالغ پایین و بالا در بانک پذیرنده وجود ندارد و کارمزد این خدمات نیز برای مردم رایگان است و شاید یکی از دلایل اصلی توسعه نیافتن پرداخت‌های آفلاین در کشور نظام کارمزد در حوزه پرداخت باشد.
وی ادامه داد: عدم فراگیری مدل فعلی در پرداخت‌های NFC، بهره‌گیری از پرداخت‌های آنلاین در این فناوری و نظام کارمزد فعلی حاکم در کشور را می‌توان سه عامل کلیدی توسعه نیافتن و عدم استقبال از فناوری NFC در کشور ذکر کرد.
حسینی نژاد در پاسخ به این سؤال که مدل اجرایی NFC با تراکنش‌های آفلاین برای این فناوری مناسب است و از امنیت کافی برخوردار است، گفت: به‌طورقطع این مدل برای بسیاری از کسب‌وکارهای خرد مانند بلیت الکترونیکی در حمل‌ونقل بسیار مناسب است البته درصورتی‌که شیوه تراکنش آفلاین و درنهایت مزیت و ارزش‌افزوده‌ای برای مردم به نسبت تراکنش‌های آنلاین داشته باشد که این امر به دلیل نظام کارمزدی فعلی شاید از جذابیت برای مردم برخوردار نباشد.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی که بر اساس مدل کارمزد حاکم در نظام پرداخت فرقی در انجام تراکنش به‌صورت آفلاین و آنلاین وجود ندارد به‌منظور توسعه تراکنش‌های آفلاین این شیوه از پرداخت باید همراه باارزش افزوده‌ای باشد تا با استقبال عمومی مواجه شود.
مدیریت پرداخت‌های خرد با توسعه نظام پرداخت آفلاین
مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سامان با تأکید بر این‌که در حال حاضر درصد بالایی از تراکنش‌های در شبکه پرداخت زیر ۱۰ هزار تومان است، یادآور شد: با توجه به تجربه‌های بین‌المللی که نشان‌دهنده اهمیت وجود نظام پرداخت‌های آفلاین برای مدیریت پرداخت‌های خرد است، رواج استفاده از پرداخت‌های آفلاین باید هر چه زودتر در نظام پرداخت کشور عملیاتی شود تا حجم بزرگی از ترافیک شبکه پرداخت کاهش و به‌تبع آن هزینه‌های اجرایی کار نیز کمتر شود.
وی در پاسخ به این سؤال که گفته می‌شود شرکت‌های پی اس پی دلیل اصلی توسعه نیافتن تراکنش‌های آفلاین به دلیل کاهش تراکنش‌های آنلاین و به آن درآمد کارمزدی در این روش هستند، گفت: این گفته نمی‌تواند درست باشد زیرا به‌منظور حل این مسئله می‌توان کارمزدی نیز برای تراکنش‌های آفلاین برای شرکت‌های پرداخت الکترونیک در نظر گرفت.
حسینی نژاد ادامه داد: در حال حاضر پرداخت‌های آفلاین تنها توسط چند شرکت پی اس پی اجرای شده و اجرای این روش، هزینه‌ها اجرایی کار را کاهش و به‌تبع کل هزینه زیرساختی نظام پرداخت در کشور را نیز کمتر می‌کند.
وی در پاسخ به این سؤال که تراکنش NFC از طریق نصب اپلیکیشن بر روی موبایل‌های مجهز به NFC و با نزدیک کردن تلفن همراه به دستگاه‌های پوز و واردکردن رمز دوم اجرایی شده است و آیا این شیوه از امنیت کافی برخوردار است، گفت: تراکنش‌های NFC در حال حاضر محدود به مبالغ زیر ۲۰۰ هزار تومان هستند و هر روش پرداخت علی رغم مزیت‌هایش به‌تبع از یکسری ریسک اعتباری و عملیاتی برخوردار است و ریسک این روش نیز محدود به مبالغ پایین است و چون توکن آن از سامانه‌های بانک مرکزی گرفته می‌شود به‌طور حتم امنیت آن در سطح قابل قبولی تأمین می‌شود.
حرکت به سمت استانداردهای EMV به‌منظور توسعه تراکنش‌های آفلاین پین
مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سامان در پاسخ به این پرسش که این طرح در مرحله دوم قرار بود بدون واردکردن رمز عملیاتی شود آیا عملیاتی شدن این شیوه از امنیت کافی برخوردار است، اظهار داشت: لازمه عملیاتی شدن چنین روندی در پرداخت‌های NFC بهره‌گیری از تراکنش‌های آفلاین پین است که مستلزم آن استانداردهای EMV و یا استانداردهای متناظر آن است که باید به این منظور در سمت کارت‌های بانکی نیز توسعه‌ای ایجاد شود.
حسینی نژاد افزود: در تراکنش‌های آفلاین پین سمت دارندگی هم باید توسعه یابد که این امر در کوتاه‌مدت قابل انجام نیست و نیاز به زمان بیشتری دارد ولی جذابیت آن به‌قدری هست که به سمت اجرا و عملیاتی شدن آن حرکت کرد.
سیم‌کارت‌های مجهز به فناوری NFC گران‌قیمت هستند
وی در پاسخ به این پرسش که در بحث NFC راهکار دیگری که مدنظر قرارگرفته تجهیز سیم‌کارت‌ها به این فناوری است، گفت: تجهیز سیم‌کارت‌ها به فناوری NFC گران‌قیمت است و در حال حاضر در دنیا نیز میزان کمی از سیم‌کارت‌ها به دلیل هزینه گران آن به این فناوری مجهز شده‌اند و این راهکار به دلیل این‌که از هزینه بالایی برخوردار است با استقبال عمومی همراه نمی‌شود.
حسینی نژاد تأکید کرد: به‌منظور استقبال عمومی از فناوری NFC شاید بهترین راهکار حرکت به سمت تراکنش‌های آفلاین پین باشد که البته این راهکار نیازمند زمان است.
حرکت به سمت پرداخت‌های آفلاین پین به‌منظور کاهش ترافیک شبکه پرداخت
وی در پاسخ به این پرسش که حرکت به سمت NFC با شیوه پرداخت آفلاین پین ازآنجایی‌که در کشور مستلزم گذشت زمان طولانی است شاید زمانی این اتفاق بیفتد که در دنیا شیوه‌های جدیدی از پرداخت جایگزین آن شده باشد، اذعان داشت: در دنیا نیز پرداخت‌های NFC خیلی فراگیر نشد اما در عوض پرداخت آفلاین پین درحال‌توسعه و گسترش است زیرا در فناوری NFC درنهایت باید تلفن همراه یا سیم‌کارت مجهز به NFC باشد و اپلیکیشن خاصی نیز بدین منظور طراحی شود و همچنین درگاه‌های پرداخت نیز به این فناوری مجهز باشد که با این روند فراگیر شدن آن جای سؤال دارد اما حرکت و توسعه به سمت پرداخت‌های آفلاین پین در کشور به‌منظور کاهش ترافیک شبکه پرداخت و تبع کاهش هزینه اجرایی کار یک ضرورت است.
حسینی نژاد بابیان این‌که تاکنون شرکت پرداخت الکترونیک سامان در حدود ۳۵۰ هزار پوز خود را به فناوری NFC مجهز کرده است، گفت: این شرکت به‌تازگی پایانه‌های فروشگاهی خود را به پین پدهایی مجهز کرده است که هم به قابلیت NFC مجهز هستند و هم با ارائه این راهکار عملی واردکردن رمز کارت توسط خود مشتری انجام که این روند امنیت پرداخت در پایانه‌های فروشگاهی را افزایش داده است.
رونمایی از فناوری NFC در بانک سامان و رفاه به‌زودی
وی اعلام کرد: شرکت پرداخت الکترونیک سامان با همکاری بانک سامان و رفاه تمام زیرساخت لازم به منظوری به‌کارگیری از فناوری NFC را آماده کرده است که به صلاحدید بانک‌های عامل از این فناوری در آینده نزدیک رونمایی می‌شود.
مدیرعامل شرکت پرداخت الکترونیک سامان گفت: روند کار نیز به این صورت است که اپلیکیشن استفاده از این فناوری از سوی بانک‌های عامل ارائه می‌شود به‌احتمال‌قوی در بانک سامان بر روی اپلیکیشن سامانک و در بانک رفاه در همراه بانک رفاه عملیاتی می‌شود.
وی در خاتمه تأکید کرد: فناوری NFC اگر با یک الگوی فراگیر از سوی بانک مرکزی توسعه و گسترش یابد ارزش سرمایه‌گذاری تجهیز تدریجی تمام پایانه‌های فروش به این فناوری را دارد.
فناوری NFC در کشور به دلیل تازگی هنوز با استقبال عمومی مواجه نشده که البته شیوه اجرایی آن و ارائه نشدن یک اپلیکیشن واحد به‌منظور بهره‌مندی از خدمات تمام درگاه‌های پرداخت مجهز به NFC نیز دراین‌بین خیلی مؤثر بوده است همچنین در این مدل از پرداخت هنوز نیاز به واردکردن رمز دوم از سوی مشتریان است که از جذابیت استفاده از این فناوری می‌کاهد درصورتی‌که اگر این فناوری با شیوه پرداخت آفلاین و استفاده از کیف پول الکترونیکی و بدون واردکردن رمز همراه شود به‌طورقطع با استقبال عمومی مواجه خواهد شد و هزینه بالای تجهیز شبکه پرداخت به فناوری NFC در کشور، که به تدریج اجرایی می شود توجیه منطقی می یابد.
البته در مهرماه سال ۹۵ با توافق صورت گرفته بین همراه اول و شرکت خدمات انفورماتیک، شرکت همراه اول به‌عنوان اپراتور پیشرو در ارائه خدمات ارتباطی با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و بانک مرکزی، مجوز بستر تبادلات سریع مبتنی بر فناوری NFC و کارت‌های بانکی شبیه‌سازی‌شده بر روی سیم‌کارت‌های اپراتورها در کشور صادر شد و پس‌ازآن اپراتورهای همراه اول با سرویس جیرینگ، ایرانسل و رایتل هرکدام شیوه پرداخت با NFC را اجرایی کردند که هنوز با استقبال عمومی مواجه نشده است.
منبع: ایبِنا
