بسیاری رویکردهای نوین استوار بر بانکداری الکترونیکی وارد صحنه شده‌اند تا جهان مالی و بانکی را دست‌خوش تغییر کنند. بانکداری مجازی و به تبع آن شعبه مجازی یکی از همین دگرگونی‌ها است.
به گزارش بانکینا، در حال حاضر، با وجود آن که ساختارهای مالی و کسب‌وکار متعددی در سراسر جهان وجود دارند، اما ریشه‌های تمام آن‌ها به‌صورت اجتناب‌ناپذیری در یکدیگر تنیده است. همین واقعیت باعث شده تا شاهد پیدایش مفاهیم تازه‌ای در حوزه مالی باشیم. شاید زمانی بانک و بانکداری به معنای نگهداشتن پول ساکنین یک منطقه در یک مخزن امن و محافظت از آن بود، اما حالا بانکداری به یک صنعت پیچیده، مدرن و استراتژیک تبدیل شده است. در واقع صنعت مذکور به حدی از اهمیت دست یافته که گاهی اوقات شاهد تاثیرگذاری آن بر جریان‌های سیاسی و منطقه‌ای هستیم.
یکی از آخرین گام‌ها در مسیر بانکداری مدرن، بانکداری الکترونیکی بود که به مشتریان امکان می‌دهد بدون نیاز به حمل پول نقد به‌صورت فیزیکی، تمام نیازهای خود را از طریق کارت‌های اعتباری و یک سیستم مرتبط هماهنگ برآورده کنند. در واقع، حالا شما می‌توانید وارد یک فروشگاه شده، اجناس مورد نیاز خود را خریداری کرده و در همان لحظه تمام بهای آن‌ها را نیز بپردازید، بدون آن که یک سکه یا اسکناس را لمس کنید. حذف نیاز به حمل پول نقد، مزایای متعددی از جمله امنیت بیش‌تر، حذف هزینه‌های مربوط به چاپ و استهلاک پول فیزیکی و همچنین کنترل بهتر مشتریان روی هزینه‌هایشان را به همراه داشت. این البته پایان راه نیست و بسیاری رویکردهای نوین استوار بر بانکداری الکترونیکی وارد صحنه شده‌اند تا جهان مالی و بانکی را دست‌خوش تغییر کنند. بانکداری مجازی و به تبع آن شعبه مجازی یکی از همین دگرگونی‌ها است.
چرا شعبه مجازی؟
با وجود آن که استفاده از کارت‌های الکترونیکی تا حدود زیادی نیاز شما به تسهیلات بانکداری را برطرف می‌کند، اما هنوز عملیاتی وجود دارند که برای انجام آن‌ها چاره‌ای جز مراجعه به شعب یک بانک و درگیر شدن با فرم‌های مختلف ندارید. بنابراین صف‌های انتظار، فرم‌های متعدد و نیاز به حمل مدارک مختلف به طور کامل برطرف نشده است. یک مفهوم تازه و جذاب برای رفع این مشکلات معرفی شده است: شعبه مجازی. فناوری‌های گوناگونی برای راه‌اندازی شعبه‌های مجازی مطرح شده و مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما همه آن‌ها یک هدف واحد را دنبال می‌کنند: ایجاد فضایی شبیه به شعبه یک بانک واقعی که به شما امکان می‌دهد تمام نیازهای خود در حوزه بانکداری را برآورده نمایید. به این ترتیب، اساسا دیگر لازم نیست مشتری به شعبه بانک خود مراجعه کند و می‌تواند تمام خدمات مورد نیاز را از طریق شعبه مجازی دریافت کند.
مفهوم سیال
در مورد تعریف کلی ساختار و نحوه عملکرد شعبه مجازی، آرا و دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد که گاه متفاوت و گاه هم‌رستای یکدیگر هستند. به زعم برخی کارشناسان، می‌توان تمام خدمات آنلاین و همچنین سرویس‌های موبایل را به نوعی تحت عنوان شعبه‌های مجازی بانک‌ها در نظر گرفت. از سوی دیگر اما، یک نظریه دقیق‌تر بیان‌گر این توضیح است که شعبه مجازی یک ارتباط کاملا دو طرفه بین مشتری و بانک را فراهم می‌کند که در آن مشتری می‌تواند تمام عملیات مورد نیاز خود را از طریق شعبه مجازی انجام دهد. در واقع تمام فرآیند تبادل مدارک و مستندات مورد نیاز در این روش به‌صورت الکترونیک صورت می‌گیرد. توجه داشته باشید که مفهوم شعبه دیجیتال الزاما به معنای آن نیست که شما صرفا با یک سیستم منطقی کامپیوتری مواجه هستید و اصطلاحا باید خودتان گلیم‌تان را از آب بکشید. فناوری‌های گوناگونی به بانک‌ها امکان می‌دهند تا مشاوره کارشناسی را در هنگام انجام عملیات مختلف مشتری روی شعبه مجازی، در اختیار وی قرار دهند. در واقع ممکن است شما بر حسب کاری که مشغول انجام آن هستید به کارشناس متفاوتی متصل شوید تا در مسیر تکمیل عملیات همراهی‌تان کند. این ارتباط می‌تواند به‌صورت یک پنل پیام‌رسانی متنی، مکالمه صوتی یا حتی کنفرانس ویدیویی باشد.
مزایای حقیقی!
شعبه‌های مجازی مزایای گوناگونی را برای مشتریان و همچنین خود بانک به‌همراه دارند. پیش از هر چیز، نیاز شما برای مراجعه به شعبه بانک واقعی برای انجام عملیات مختلف بانکی از بین می‌رود. در عین حال، شما دیگر با مشکلاتی مانند صف انتظار، محدودیت ساعات کاری بانک‌ها و یا عدم حضور مسئول یک بخش خاص مواجه نخواهید بود. همچنین برای انجام کارهای مختلف مجبور نیستید مدارک گوناگونی را همراه خود حمل کنید.
افزایش کیفیت خدمات: از سوی دیگر، شعب مجازی برای خود بانک‌ها نیز مزایای متعددی را فراهم می‌کنند. پیش از هر چیز بانک‌ها دیگر مجبور نیستند برای گسترش دسترس‌پذیری خود اقدام به تاسیس شعب پراکنده کنند. به‌علاوه، بهره‌گیری از شعب مجازی به بانک‌ها امکان می‌دهد تا کیفیت ارایه سرویس‌های خود را به بهترین شکل ممکن تحت نظارت و کنترل داشته باشند. به این ترتیب مدیران می‌توانند از انجام بهتر کارها و ارتقای سطح رضایت مشتریان اطمینان پیدا کنند. یکی دیگر از مزایای کلیدی شعب مجازی، امنیت است. در واقع تامین امنیت یک ساختار یکپارچه الکترونیکی بسیار راحت‌تر، ارزان‌تر و کم‌خطرتر از محافظت از شعب فیزیکی خواهد بود.
بهبود جریان کاری: به‌طور طبیعی، بزرگ‌ترین مزیت شعبه‌های مجازی برای شرکت‌های بزرگی است که با حجم انبوهی از مستندات مالی درگیر هستند. برای مثال شرکتی را تصور کنید که هر ماه باید تعداد زیادی از فرآیندهای تکراری را با بانک انجام داده و فرم‌های متعددی را برای هر کدام از آن‌ها پر کند (مثل سیستم پرداخت حقوق تعداد زیادی از کارکنان). زیرساخت شعبه مجازی این امکان را فراهم می‌کند تا تمام کاغذبازی‌های مورد نیاز در چنین مواردی حذف شده و اطلاعات از طریق یک جریان کاری پیوسته و یکپارچه از شرکت مورد نظر به بانک انتقال پیدا کند. نتیجه نهایی، انجام تمام عملیات بدون اتلاف وقت و با بالاترین دقت ممکن خواهد بود.
راهی که جهانی شد
راه‌اندازی شعب مجازی و بهره‌گیری از آخرین فناوری‌های مرتبط با آن، مرحله بعدی در مسیر حرکت تمام بانک‌های معتبر جهان است. برای نمونه، شرکت جی‌پی‌مورگان که در حوزه مالی و بانکداری فعالیت دارد، نزدیک به ۹٫۵ میلیارد دلار در زمینه فناوری سرمایه‌گذاری کرده است که سه میلیارد دلار از آن روی ابتکارهای جدید بوده است.
به‌عنوان یک مثال بارز دیگر، سیتی‌بانک نیز توافق‌نامه‌ای را با شرکت ایلرون (Ailleron)، از شرکت‌های بزرگ فعال در عرصه ارائه فناوری‌های مالی و بانکی، امضا کرده است تا فناوری لایوبانک (LiveBank) خود را در ۱۶ کشور که سیتی‌بانک در آن‌ها فعالیت دارد، پیاده‌سازی نماید. به‌این ترتیب، بیش از ۱۰۰ میلیون مشتری بانک مذکور از خدمات این سرویس بهره‌مند خواهند شد. در حال حاضر، این توافق بزرگ‌ترین پیاده‌سازی یک سیستم شعبه مجازی در چنین مقیاس عظیم جهانی محسوب می‌شود.
در حال حاضر لایوبانک یکی از پیشرفته‌ترین راه‌کارهای موجود در بازار محسوب می‌شود که تعدادی از بزرگ‌ترین بانک‌های جهان از آن استفاده می‌کنند. این سرویس توانست در سال ۲۰۱۶ تعداد مشتریان تحت پوشش خود را از ۱۸ میلیون نفر در تنها ۲ کشور در سال ۲۰۱۵، به بیش از ۴۰ میلیون نفر در ۱۳ کشور برساند. همچنین این رشد انفجاری در سال ۲۰۱۷ به حدود ۱۰۰ میلیون مشتری در ۳۰ کشور ادامه پیدا کرد.
گذشته از بانک‌ها و موسسات مالی بزرگ و چند ملیتی جهان، صنعت بانکداری در بازارهای نوظهور آسیا مانند مالزی و فیلیپین نیز شاهد گرایش به سمت تعاملات و پلتفرم‌های دیجیتال است. به‌طور دقیق‌تر، بانک‌هایی مانند Bank Simpahan Nasional، Banco De Ro و Bank of the Philippine Islands همگی گام‌هایی را به سمت دیجیتالی شدن برداشته‌اند.
طبیعی است که این روند در تعداد روزافزونی از کشورها ادامه پیدا خواهد کرد و مشتریان نیز از این رویکرد استقبال می‌کنند زیرا راحتی قابل ملاحظه‌ای را برای آن‌ها به‌همراه خواهد داشت. طبق اعلام اتحادیه مدیریت مالی اروپا (European Financial Management Association)، نزدیک به ۸۰ درصد از بانک‌های جهان تا پایان سال ۲۰۱۸ درگیر پیاده‌سازی فناوری‌ها و استقرار شعب مجازی خواهند شد.
چشم‌اندازی که به مرور واقعی‌تر خواهد شد
شعبه مجازی حلقه گمشده زنجیره دفتر کار خانگی یا مجازی، تجارت الکترونیک و فروشگاه‌های مجازی است. تردیدی وجود ندارد که شعبه‌های مجازی ایستگاه کلیدی بعدی در مسیر بانکداری مدرن محسوب می‌شوند. این مفهوم علاوه بر تسهیل عملیات برای بانک و مشتری، امنیت و مدیریت‌پذیری سرویس‌ها را به‌طور چشم‌گیری افزایش می‌دهد که برآیند کلی آن‌ها، ارتقای کیفیت سرویس خواهد بود. بدیهی است که این فناوری نیز چالش‌های مربوط به خود را برای هر دو طرف به‌همراه خواهد داشت، اما روی هم رفته تجربیات نشان می‌دهند مزایای آن کاملا بر چالش‌های احتمالی برتری دارند. ضمن آن که همچون هر پدیده فناورانه نوظهور دیگری، می‌توان انتظار داشت که با گسترش مفهومی و عملیاتی، رویکردهای تازه‌ای برای بهره‌گیری بهتر از آن مطرح شوند که در میان آن‌ها حتی می‌توان به استفاده از فناوری و تجهیزات واقعیت افزوده (Augmented Reality) و واقعیت مجازی (Virtual Reality) اشاره کرد. فناوری‌هایی که کمک خواهند کرد تا کاربران دنیایی که هر روز دیجتالی‌تر از گذشته می‌شود، نمونه‌هایی تکامل‌یافته‌تر و حتی جذاب‌تر از این مفهوم را تجربه کنند
منبع: توسن تکنو
