گزارش شاپرک پیرامون وضعیت بانکداری الکترونیکی کشور در خرداد امسال منتشر شد. این گزارش نشان میدهد بیش از یک میلیارد تراکنش در شاپرک انجام شده که ۸۷ درصد آن مربوط به کارتخوان‌ها بوده است.
به گزارش بانکینا، بالغ بر یک‌هزار و ۲۸۸ میلیون تراکنش در شبکه الکترونیک پرداخت کارت در خرداد ماه پردازش شده و کارتخوان فروشگاهی از این تعداد با ۸۷.۸۸ درصد بیشترین سهم را داشته است.
در خرداد ماه سال جاری بالغ بر یک هزار و ۲۸۸ میلیون تراکنش با ارزش ۱۳۸۶ هزار میلیارد ریال در شبکه الکترونیک پرداخت کارت پردازش شده که نسبت به اردیبهشت ماه افزایش ۰.۳۲ درصدی در تعداد و ۴.۳۳ درصدی در ارزش ریالی داشته است.
تراکنش‌های خرداد ماه ۱۳۹۶ به نسبت ماه مشابه سال ۱۳۹۵ از نظر تعدادی ۲۷.۳۴ درصد و از نظر ریالی ۳۳.۸۳ درصد رشد داشته است اما بخشی از رشد ارزش ریالی تراکنش‌ها ناشی از تورم در مدت مورد بررسی است. از جمله سایر عوامل تاثیرگذار بر تعداد و مبلغ تراکنش‌های شاپرک، می‌توان به افزایش تعداد ابزارهای پذیرش، افزایش تعداد دارندگان کارت، افزایش تعداد کارت و افزایش میل استفاده از شیوه‌های مختلف پرداخت الکترونیکی به جای استفاده از پول فیزیکی اشاره کرد.
همچنین سه نوع ابزار پذیرش اینترنتی، ابزار پذیرش موبایلی و کارتخوان فروشگاهی توسط شاپرک پشتیبانی می‌شوند که تعداد هر یک از این ابزارها، در کنار سایر عوامل نظیر تعداد تراکنش، دسترسی و توسعه شبکه پرداخت الکترونیک کارتی را نشان خواهد داد.
در ارائه تعداد ابزارهای پذیرش، به جهت قیاس بهتر و تحلیل دقیقتر از تعداد ابزار “فعال سیستمی” استفاده شده است. در این راستا تعداد هر یک از ابزارهای پذیرش فعال سیستمی در خرداد ۱۳۹۶ در قیاس با اردیبهشت ماه ۱۳۹۶ در جدول زیر ارائه شده است.
داده‌های جدول حاکی از آن است که تعداد تمامی ابزارهای پذیرش در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت ماه رشد مثبت را تجربه کرده است که در این بین بیشترین رشد تعداد ابزار پذیرش در خرداد ماه ۱۳۹۶ مربوط به ابزار پذیرش اینترنتی است که ۵.۸۵ درصد از کل ابزارهای پذیرش فعال سیستمی شاپرک را شامل شده است.
همچنین با بررسی عملکرد هر ابزار پذیرش به لحاظ تعداد و مبلغ تراکنش‌ها مشخص شده است که کارتخوان فروشگاهی با سهم ۸۷.۸۸ درصدی، بیشترین تعداد تراکنش را در بین سایر ابزارهای پذیرش داشته است و ابزار پذیرش موبایلی و ابزار پذیرش اینترنتی به ترتیب در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
بر این اساس بیشترین سهم بازار تراکنش‌های شاپرکی در حالی در اختیار ابزار کارتخوان فروشگاهی است که عواملی از جمله وجود محدودیت انجام تراکنش بر روی ابزار پذیرش موبایلی، همچنین تعداد ابزار، فراگیر بودن، عدم نیاز به تجهیزات مکمل دیگر نظیر کامپیوتر یا گوشی موبایل را نیز می‌توان از جمله دیگر عوامل تاثیرگذار بر تعداد تراکنش‌های ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی دانست. این در حالی است که به منظور استفاده از ابزار پذیرش اینترنتی، به بستر اینترنتی امن و در استفاده از ابزار پذیرش موبایل به وجود دستگاه گوشی تلفن همراه نیاز است که امکان دارد در هنگام خرید در دسترس همگان قرار نداشته باشد. متوسط تعداد تراکنش به ازای هر یک از ابزارها به خوبی این موضوع را نشان میدهد.
متوسط تراکنش هر ابزار پذیرش موبایلی ۱۰.۱۸۴ تراکنش است که اختلاف قابل توجهی نسبت به متوسط تراکنش سایر ابزارها دارد. متوسط تعداد تراکنش ابزار پذیرش موبایلی به ترتیب اختلاف بیش از ۱۰.۰۹ و ۱۰.۰۰۸ واحدی با متوسط تعداد تراکنش ابزار پذیرش اینترنتی و کارتخوان فروشگاهی را دارا است. این در حالی است که به دلیل ممنوعیت‌های اعمال شده بر روی این ابزار توسط بانک مرکزی این ابزار تنها قادر به ارائه خدمت پرداخت قبض و خرید شارژ تلفن همراه بوده و ارائه سرویس‌های خرید کالا و خدمات و مانده گیری بر روی این ابزار ممنوع بوده است. به عبارت دیگر ۱۱۹ میلیون تراکنش صادر شده توسط این ابزار تنها تراکنش پرداخت قبض و خرید شارژ است که در قیاس با تعداد تراکنش پرداخت قبض و خرید شارژ سایر ابزارها اختلاف بسیار زیادی مشاهده می‌شود.
تا پایان خرداد ۱۳۹۶ متوسط مبلغ کارکرد هر ابزار پذیرش موبایلی با اختلاف زیادی نسبت به سایر ابزارهای پذیرش در رده اول جدول فوق قرار دارد که لازم به ذکر است که این متوسط تا ماه آبان در اختیار ابزار پذیرش اینترنتی قرار داشته که به دلیل افزایش تعداد این ابزار از ابتدای آذرماه، متوسط مبالغ این ابزارها به شدت کاهش یافته است.
با بررسی اطلاعات متوسط مبلغ هر تراکنش در هر یک از ابزارهای پذیرش نیز متوجه می‌شویم تراکنش‌های ابزار پذیرش موبایلی به طور متوسط کمترین ارزش ریالی را داشته و ابزار پذیرش اینترنتی از این منظر رتبه نخست را دارد.
تعداد و مبلغ تراکنش‌های ابزار کارتخوان فروشگاهی در خرداد ماه ۱۳۹۶ نسبت اردیبهشت ماه به ترتیب افزایش ۰.۰۷ و ۰.۳۹ درصدی داشته است. تعداد تراکنش‌های ابزار پذیرش اینترنتی در خرداد ماه نسبت به اردیبهشت ماه افزایش ۰.۱۸ درصدی را تجربه کرده است و این در حالی است که مبلغ تراکنش‌های این ابزار در مدت مشابه کاهش ۰.۴۳ درصدی داشته است. در بررسی تعداد و مبلغ تراکنش‌های ابزار موبایلی رشد ۰.۰۴ درصدی مبلغ تراکنش‌ها و منفی ۰.۲۵ درصدی تعداد تراکنش‌ها کاملا مشهود به نظر می‌رسد.
مبلغ تراکنش‌های ابزار پذیرش کارتخوان فروشگاهی در خرداد ماه ۱۳۹۶ در حالی کاهش ۰.۰۹ درصدی را نسبت به خرداد ۱۳۹۵ تجربه کرده است که تعداد تراکنش‌های این ابزار در مدت مشابه نرخ رشد ۲.۸۲ درصدی را تجربه کرده است. عملکرد ابزار پذیرش اینترنتی کاملا در جهت عکس ابزار کارتخوان فروشگاهی است به نحوی که در قبال کاهش ۰.۱۲ درصدی تعداد تراکنش‌های این ابزار مبلغ تراکنش‌ها افزایش ۰.۰۵ درصدی را تجربه کرده‌اند. تعداد و مبلغ تراکنش‌های ابزار پذیرش موبایلی نیز همانند ابزار پذیرش اینترنتی با کاهش ۲.۷ درصدی در تعداد و افزایش ۰.۰۴ درصدی در مبلغ تراکنش‌ها مواجه بوده است.
منبع: ایبِنا
