فورک چیست ؟ اگر با دنیای ارزهای دیجیتال به خصوص بیت کوین آشنایی داشته باشید، احتمالا تا به حال عبارت بیت کوین فورک (Bitcoin fork) را شنیدهاید؛ اما فورک چیست و چگونه بر آینده و پیشرفت یک ارز رمزپایه اثر میگذارد؟ چگونه میتوان از اثرات منفی فورک در امان ماند؟
به گزارش بانکینا، معمولا کاربران ارزهای رمزپایه با نوسانات شدید قیمت روبرو میشوند که مربوط به پدیدهای به نام «فورک» (Fork) است. میخواهیم در این مقاله درباره این که فورک چیست و همچنین به بررسی عوامل ایجادکننده فورک و تاثیرات این رویداد بپردازیم. اگر بخواهیم ساده بگوییم، ارزهای رمزپایه از کدهای تولید شده توسط کامپیوتر برای ایجاد نوعی پول دیجیتال استفاده میکنند. بیت کوین اولین ارز رمزپایهای بود که با محبوبیت چشمگیری روبرو شد؛ در حال حاضر صدها نوع سکه مشابه مانند لایت کوین (Litecoin) و دوج کوین (Dogecoin) در بازار وجود دارند.
مزیت ارز رمزپایه این است که بیشتر یک شبکه پرداخت همتا به همتا و غیرمتمرکز است که حجم زیادی از فرآیندهای اضافی مربوط به اعتبار و بانکداری را حذف میکند. عبارت ارز رمزپایه (Cryptocurrency) به این دلیل ایجاد شد که سکهها بخشهای رمزگذاری شده از یک پلتفرم عمومی هستند که با نام «بلاک چین» (Blockchain) شناخته میشود. این پلتفرم کل حاوی تمام تراکنشهای بیت کوین است به طوری که هر کاربر میتواند اعتبار یک تراکنش را با استفاده از کامپیوتر خود بررسی کند. هر تراکنش باید دارای امضای دیجیتال و آدرس ارسال باشد تا معتبر شناخته شود. اگر کسی راهحل مناسب برای معادله ریاضی گنجانده شده در کدهای برنامهنویسی سکهها دارد میتواند یک صفحه جدید به پلتفرم کل یا دفتر کل اضافه کند.
درست مانند هر برنامه کامپیوتری دیگری، کدهای مربوط به یک سکه خاص میتواند ارتقا یافته یا تغییر پیدا کند تا به رشد آن سکه کمک کند. این تغییرات باید با دقت بسیار بالا انجام شوند و سازگاری سکههای جدید با سکههای قدیمی حفظ شود. اپلیکیشنهایی که به بلاک چین دسترسی داشته و میتوانند آن را تغییر دهند، باید توانایی خواندن و نوشتن صحیح و پیوسته دادهها را داشته باشند.
علت ایجاد فورک چیست ؟
اما علت ایجاد فورک چیست ؟ فورک میتواند از دو طریق متفاوت ایجاد شود. «فورک تصادفی» زمانی رخ میدهد که بروز رسانیهای سکه سازگاری نداشته باشند. افرادی که از نسخههای مختلف نرمافزار استفاده میکنند، میتوانند دو دفتر کل متفاوت ایجاد کنند که یکی از نسخه قدیمی و دیگری از نسخهی جدیدتر است. در این شرایط، برنامهنویس سکه باید به سرعت ایراداتی که موجب ناسازگاری میشود را حذف کرده و تصمیم بگیرد که چگونه دو بلاک چین متفاوت را با هم ادغام کند.
«هارد فورک» زمانی ایجاد میشود که برنامهنویسان ارز رمزپایه تصمیم بگیرند تغییراتی را در برنامهنویسی سکه ایجاد کنند که این تغییرات باعث ایجاد ناسازگاری بین نسخه قدیمی و جدید میشود. وقتی تغییرات اعمال میشود، تمام کاربران آن سکه باید داوطلبانه تمام اپلیکیشنها را بروز رسانی کنند تا بتوانند آن نوع سکه را به درستی استفاده کنند.
گیجکننده بود؟ بیایید از مثال Microsoft استفاده کنیم. کمپانی مایکروسافت به طور مرتب نسخههای جدید نرمافزار Word را منتشر میکند. هر نسخه باید با نسخههای پیشین سازگار بوده و توانای خواندن و ویرایش فایلهایی که با نسخههای قبلی نرمافزار تایپ شدهاند را داشته باشد. البته گاهی نسخههای قدیمی Word مشکلات زیادی در خواندن فایلهایی دارند که با نسخههای جدیدتر ایجاد شدهاند. بنابراین اگر سندی را با Word 2007 ایجاد کنید و دوستتان آن را با Word 2013 ویرایش و ذخیره کند، برای خواندن آن با مشکل مواجه خواهید شد. علیرغم این که فکر میکردید آن سند همان سند قبلی خواهد بود، اما در واقع در فایل خود یک فورک ایجاد کردهاید.
چرا فورک ها بد هستند؟
گاهی روی دادن فورک باعث ایجاد نگرانی و وحشت بزرگ در میان کاربران یک ارز رمزپایه میشود. وقتی دو بلاک چین متفاوت وجود داشته باشد، در نهایت فقط یکی از آنها میتواند صحیح باشد. بنابراین تراکنشهای آن سکه در بلاک چین اشتباه از دست خواهند رفت. در واقع هنگام رخداد فورک به مردم هشدار داده میشود که تا زمانی که فورک رفع نشده است هیچ تراکنشی انجام ندهند.
ایجاد فورک برای کمپانیهایی که به آن نوع سکه وابسته هستند، بسیار گران تمام میشود. به دلیل این که تراکنشهای زیادی طی فورک از بین میروند، کسب و کارهایی که از آن ارز رمزپایه استفاده میکنند عملا دستشان بسته میشود. علاوه بر این، فورکها باعث ایجاد حجم عظیمی از کار اضافی در جامعه کاربران آن سکه میشود؛ چون نرمافزار مربوط به آن سکه باید به طور کامل به جدیدترین نسخه سکه بروز رسانی شود. کاربران، صرافیها، معدنکاوان سکه و بسیاری از افرادی که با آن سکه سر و کار دارند، باید نرمافزار خود را آپدیت کنند تا جلوی از دست رفتن سکههایشان گرفته شود.
هرگونه احتمالی برای از دست رفتن سکهها میتواند کاربران را ترسانده و از یک ارز رمزپایه دور کند. بروز رسانیهای منظم نرمافزار میتواند باعث شود که صرافیها، کسب و کارها و کاربران در نهایت به یک سکه باثباتتر مهاجرت کنند. هرچه سکهای محبوبیت کمتری داشته باشد، ارزش آن هم پایینتر است. به عبارت دیگر، اگر فورک رفع نشود، میتواند باعث ایجاد یک ناسازگاری بزرگ و دو نسخه متفاوت از یک سکه شود. در بازار پر رقابت ارزهای رمزپایه، جامعه این مشکل را تحمل نمیکند. ارز رمزپایهای که مدام دچار فورک میشود به سرعت بیارزش خواهد شد.
میتوان گفت که فورک یک رویداد استرسزا برای جامعه وابسته به آن سکه است و ریسکهای خرید و فروش آن را بالا میبرد. وقتی سرمایهگذاران سکه این ریسکها را ارزیابی میکنند، برخی تصمیم میگیرند سکههای خود را بفروشند. معمولا ارزش سکه حین فورک سقوط میکند. اگر فورک بتواند ثبات و ساختار سکه را از طریق بهبود کدها ارتقا بخشد، فرصتی فوقالعاده برای خرید آن نوع سکه محسوب میشود.