برای شما هم این سوال پیش آمده است که آیا بیت کوین حلال است و داد و ستد آن از نظر شریعت اسلام مشکلی ندارد؟
یه گزارش بانکینا، دین اسلام با وجود همه تبلیغات منفی رشد سریعی در جهان داشته است و اکنون بیش از ۱.۶ میلیارد مسلمان در جهان زندگی می‌کنند که تقریبا ۲۳ درصد جمعیت کل جهان را تشکیل می‌دهند.
اکثر مسلمانان جهان در آسیا و کشورهایی مانند اندونزی و هند و خاورمیانه و شمال آفریقا زندگی می‌کنند.
با توجه به شریعت اسلام و فقه اسلامی در مورد تجارت و کسب و کار همواره در مورد مسائل مالی و بانکی احکام خاصی وجود دارد. در احکام اسلامی که بر اساس تعالیم قرآنی شکل گرفته است انجام برخی امور مالی حرام است. برای مثال در دین اسلام کسب سود مال (ربا) یا سرمایه گذاری در اموری که بر خلاف منافع عمومی است پذیرفته نیست و حرام محسوب می‌شود.
امروزه بانکداری اسلامی در بین کشورهای غیر مسلمان و صندوق‌های پولی بین المللی هم پذیرفته شده است. همچنین شرکت‌های فین تک و وابسته به فعالیت‌های مالی همچنین تکنولوژی بلاک چین و ظهور ارزهای دیجیتال و رمزپایه هم از جهان اسلام دور نمانده‌اند.
برای مثال کشور امارات در حال حاضر دارای یک صرافی بیت کوین به نام BitOasis است و خدماتی مانند کیف پول بیت کوین را ارائه می‌دهد. BitOasis همچنین در کشورهای قطر، کویت، بحرین و عربستان سعودی هم خدمات خود را ارائه می‌دهد. کشورهای جنوب شرق آسیا مانند اندونزی و مالزی هم از جمله کشورهای فعال در حوزه تجارت بیت کوین به شمار می‌روند.
آیا از نظر اسلام بیت کوین حلال است؟
چارلز دبلیو ایونز (Charles W. Evans) در مقاله‌ای با عنوان بیت کوین در امور مالی و بانکداری اسلامی نوشته است:
بین یک سیستم مدیریتی بلاک چین (ارزهای مجازی) که کاملا غیر متمرکز و مستقل است و امور مالی و بانکداری اسلامی رابطه وجود دارد. چرا که سیستم بلاک چین با ربا در تضاد است و منافع و مصلحت عمومی و اجتماعی را در نظر می‌گیرد و همچنین سرمایه‌گذاری در بیت کوین با ریسک همراه است. یعنی اگر کسی در بیت کوین سرمایه گذاری کند با سود و زیان آن سهیم است و نه فقط در سود آن. همچنین تعداد بیشمار افرادی که در مناطق محروم به بانک و سیستم بانکی دسترسی ندارد هم می‌توانند از مزایای بیت کوین بهره‌مند شوند که کاملا مطابق منافع عمومی جامعه است.
متیو جی.مارتین (Matthew J. Martin) از موسسه مالی Blossom Finance در اندونزی می گوید:
بیت کوین به عنوان یک شبکه پرداخت حلال است. در حقیقت خدمات بیت کوین فراتر از چیزی هستند شبکه‌های بانکی مرسوم ارائه می‌دهند. برخلاف شبکه‌های بانکی متداول که از دفاتر خصوصی برای ثبت معاملات استفاده می‌کنند و هیچ تضمینی وجود ندارد که مبدا اصلی صاحب دارایی‌ها باشد، بیت کوین کاملا بر اساس قوانین ریاضی، تضمین می‌کند که مبدا معاملات صاحب دارایی‌ها است. بانک‌های مرسوم با استفاده از اصل ذخیره کسری فعالیت می‌کنند که در اسلام جایز نیست. اصل ذخیره کسری یعنی «ذخیره» بانک تنها «کسری» از تمامی حساب‌های مشتریان است.
متیو عقیده دارد، بیت کوین حلال است و حتی از هر ارز فیزیکی که در حال حاضر در گردش مالی است حلال‌تر است اما هنوز با تعریف دقیق پول در اسلام تا حدودی فاصله دارد. ارزهای مرسوم امروزی بر اساس نرخ تنزیل یا همان ربا ارزش گذاری می‌شوند که در اسلام ممنوع است. بنابراین اگر بخواهیم دقیقا بر مبنای احکام اسلام نگاه کنیم این ارزها نمی‌توانند حلال باشند. اما از سوی دیگر بیت کوین بر اساس بدهی نیست بلکه بر اساس اصل اثبات کار (proof of work) است و می‌دانیم این امر حرام نیست.
آیا بیت کوین از نظر اسلام پول محسوب می‌شود؟
بر اساس احکام اسلامی کالاهای اصلی و حقیقی می‌توانند به عنوان پول استفاده شوند. کاغذ یا پول‌های الکترونیکی هم می‌توانند استفاده شوند به شرطی که به وسیله‌ی کالای حقیقی پشتیبانی شوند. با این تفسیر بیت کوین می‌تواند پول محسوب شود؟ متیو پاسخ می‌دهد:
از لحاظ تاریخی اسلام فقط کالاهای حقیقی که دارای ارزش ذاتی دارند با به عنوان پول به رسمیت می‌شناسد، شامل چیزهایی نظیر طلا (دینار)، نقره (درهم)، برنج، خرما، گندم، جو و حتی نمک. بنابراین اگر با این تفسیر بیت کوین را بسنجیم، بیت کوین نمی‌تواند یک کالا با ارزش ذاتی محسوب شود.
آیا ثبات قیمت بیت کوین به پذیرش آن در اسلام کمک می‌کند؟
متیو برای درک بهتر این موضوع که اسلام چگونه به پول نگاه می‌کند می‌گوید: مفهومی به نام قرار یا عدم اطمینان وجود دارد و قراردادها نباید بدون دلیل نامعلوم باشند و باید مبنایی برای پیش بینی آن وجود داشته باشد. در حالی که بیت کوین در گذشته بسیار پر نوسان بود و پیش بینی آینده آن امکان پذیر نبود اما اکنون به ثبات بیشتری رسیده است و ارزش آن قابل اعتمادتر است.
متیو در مورد معاملات بیت کوین حلال می‌گوید:
من فکر می کنم که فرصت‌های خوبی، در معاملات مالی خرد وجود دارد که اساس کار ارزهای مجازی است. همچنین پتانسیل خوبی در استفاده از قراردادهای هوشمند برای سرمایه گذاری و نیز شیوه‌های مالی اسلامی مانند مضاربه و مشارکت (سود و زیان) وجود دارد و فکر می‌کنم از این نظر استفاده از ارزهای مجازی نه تنها در تضاد با احکام بانکداری اسلامی نیست بلکه می‌تواند به بهتر انجام شدن آن نیز کمک کند.
در پایان باید اینگونه جمع بندی کنیم که معاملات بیت کوین نه تنها هیچ گونه مغایرتی با احکام اسلامی ندارد بلکه در بعضی از امور مالی از ارزهای مرسوم امروزی نیز حلال‌تر محسوب می‌شود تنها نکته‌ای که در مورد بیت کوین وجود دارد این است که بر اساس تعریف پول در اسلام بیت کوین نمی‌تواند پول محسوب شود چرا که پشتوانه حقیقی و فیزیکی ندارد، حالا باید منتظر بمانیم تا واکنش حکومت‌های اسلامی و مراجع نسبت به این ارز چگونه خواهد بود؟
به نظر شما بیت کوین حلال است و سرمایه گذاری روی بیت کوین از نظر احکام اسلامی می‌تواند یک معامله حلال محسوب شود؟
منبع: پیمنت ۲۴
