اولین نشست هوشمندسازی مالیاتی کشور با حضور فعالان فین‌تک برگزار شد.
به گزارش بانک پرس، اولین نشست هم‌اندیشی رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی با شرکت‌های دانش‌بنیان و متخصصین حوزه هوشمندسازی نظام مالیاتی برگزار شد. سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس، رئیس و دبیر انجمن فین‌تک، مدیرعامل انجمن بلاکچین و مدیرعامل شرکت داتین از جمله حاضرین این نشست بودند و یکی از انتقادات جدی مطرح‌شده از سوی آنها نحوه اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و روند سخت ارائه مجوز برای شرکت‌های پرداختی است.
در ابتدای این نشست، محمدهادی سبحانیان، رئیس‌کل سازمان امور مالیاتی به بیان توضیحاتی درباره هوشمندسازی نظام مالیاتی و اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی پرداخت و گفت: «نظام مالیاتی سنتی چالش‌ها و نارضایتی‌های زیادی مبنی بر بی‌عدالتی‌های مالیاتی ایجاد کرد. در این زمینه، سازمان امور مالیاتی هم از سمت دولت و هم از سمت مجلس مکلف به گذر از نظام مالیاتی سنتی به نظام مالیاتی هوشمند و داده‌محور شده که باید با سرعت و دقت بیشتری در این زمینه حرکت کنیم. قانون پایانه‌های فروشگاهی یکی از الزامات قانونی در راستای هوشمندسازی نظام مالیاتی است. در سال‌های گذشته اجرای این قانون با تأخیراتی صورت گرفته و پیچیدگی‌هایی نیز در این قانون وجود دارد که باید رفع شود.»
او در ادامه بیان کرد: «یک موضوع مهم در اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی ارائه مشوق‌ها و اطلاعات مورد نیاز به مشمولان این قانون است که شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند به ما در این زمینه کمک کنند. لایحه‌ای از سمت سازمان امور مالیاتی به مجلس برای تسهیل تکالیف مؤدیان در قانون سامانه مؤدیان ارائه شده که خواهش داریم بررسی آن تسریع شود.»
ذره‌بین سازمان امور مالیاتی بر حساب‌های بانکی
رئیس سازمان امور مالیاتی با بیان اینکه امروز بیش از هر زمان دیگری به اطلاعات و داده نیاز داریم که باید دسترسی به داده‌های کشور تسهیل شود، گفت: «برخی از فعالان اقتصادی فکر می‌کنند که می‌توانند از طریق اجبار مردم به انجام کارت‌به‌کارت یا دریافت وجه نقد، قانون پایانه‌های فروشگاهی و پرداخت مالیات را دور بزنند، اما در نظام مالیاتی همکاری خوبی با بانک مرکزی و شبکه بانکی صورت گرفته و سازمان امور مالیاتی اطلاعات همه حساب‌های بانکی حتی حساب‌هایی که شخصی هستند، اما فعالیت تجاری دارند را دارد.»
سبحانیان ادامه داد: «نباید برخی از کسب‌وکارها مردم را به سختی بیندازند و از مردم درخواست پول نقد یا کارت‌به‌کارت کنند، زیرا این موارد تحت کنترل شبکه بانکی و نظام مالیاتی است. به‌عنوان رئیس سازمان امور مالیاتی وظیفه خود را فقط وصول مالیات نمی‌دانم؛ بلکه باید در کنار آن، به مردم بگوییم که مالیات پرداختی آنها در کجا استفاده شده و از همکاران در شهرداری‌ها و سایر سازمان‌های مربوطه می‌خواهم شرایطی فراهم کنند که مردم از کاربرد مالیات پرداختی خود مطلع شوند.»
در بخش دیگری از این نشست، فاضل مریدی، مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی از لایحه این وزارتخانه برای هوشمندسازی نظام مالیاتی از ابتدای زنجیره این نظام تا پایان خبر داد.
در ادامه نشست هوشمندسازی نظام مالیاتی، حاضرین در جلسه به بیان چالش‌های خود با نظام مالیاتی و پیشنهادها برای هوشمندسازی این نظام پرداختند. در ابتدا، مهدی فاطمیان، رئیس هیئت‌مدیره انجمن فین‌تک یکی از چالش‌های شرکت‌های فین‌تکی را اخذ مجوز برای فعالیت در حوزه پی‌اس‌پی‌ها دانست و در این خصوص گفت: «شرکت‌های فین‌تکی خواهان این هستند که وارد حوزه فعالیت شرکت‌های پرداختی شوند و مجوز بگیرند، اما شرایط سخت ارائه مجوز، امکان و تمایل این شرکت‌ها را از بین برده است.»
خروج سرمایه از پلتفرم‌های داخلی رمزارزها
او در ادامه به نحوه اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی انتقاداتی وارد و بیان کرد: «در پی اجرای این قانون، از یک میلیون و ۶۰۰ هزار پایانه فروشگاهی که در بخش درگاه پرداخت اینترنتی فعال بودند به ۳۰۰ هزار پایانه فروشگاهی رسیدیم و فقط این تعداد توانستند کد رهگیری مالیاتی بگیرند، زیرا برای آگاهی مشمولان قانون پایانه‌های فروشگاهی از چگونگی دریافت کد رهگیری شرایط نداشتند.»
فاطمیان با اشاره به اخذ مالیات از رمزارزها در طرح مالیات بر عایدی سرمایه از نحوه انتشار خبر اخذ مالیات از این حوزه انتقاد کرد و گفت: «با انتشار خبر اخذ مالیات از رمزارزها، پذیرندگان و مشتریان پلتفرم‌های داخلی رمزارزها احساس خطر و ریسک کردند و این نگاه ایجاد شد که اگر در پلتفرم داخلی معامله‌ای انجام شود، از آن مالیات گرفته می‌شود پس به پلتفرم خارجی مهاجرت کنیم؛ بنابراین تحت تأثیر انتشار نامناسب خبر اخذ مالیات از رمزارزها و عدم اطلاع فعالان از جزئیات این موضوع، یک فرار سرمایه از پلتفرم‌های داخلی رمزارزها به پلتفرم‌های خارجی صورت گرفت. در این زمینه، از سازمان امور مالیاتی می‌خواهیم که از تدوین تا اجرای قوانین بخش خصوصی را در جریان قرار دهند.»
ضعف قانون پایانه‌های فروشگاهی در عملیات کارت‌به‌کارت
مصطفی امیری، دبیر انجمن فین‌تک نیز در این نشست اظهار کرد: «یک خط تعریف قانونی درباره دارایی‌های دیجیتال در کشور نداریم، اما به نظر می‌رسد قرار است از این دارایی‌ها مالیات گرفته شود. امروز از حساب اجاره‌ای به هویت اجاره‌ای حرکت کرده‌ایم و انواع و اقسام سرویس‌هایی که به این شخص داده می‌شود، می‌تواند محل تخلف باشد؛ بنابراین، بهتر است در این زمینه، سازمان امور مالیاتی بلک‌لیست تهیه کند و در اختیار شرکت‌های فعال در این حوزه قرار دهد؛ زیرا ما علاقه داریم از فعالیت‌های سیاه یا خاکستری جلوگیری کنیم.»
او با بیان اینکه در مواردی بین قانون و واقعیت تناسب وجود دارد، ادامه داد: «در قانون پایانه‌های فروشگاهی موجودیت کارت‌به‌کارت دیده نشده است. در پی این موضوع، در زمان اجرای این قانون میزان کارت‌به‌کارت در کسب‌وکارها رشد کرد که با واقعیت بازار تناسب نداشت.»
استفاده از فناوری‌های بلاکچین در شفافیت مالیاتی
در ادامه، عباس آشتیانی، مدیرعامل انجمن بلاکچین نیز بیان کرد: «تنظیم‌گری در فضای اقتصاد دیجیتال در مقایسه با سایر حوزه‌ها متفاوت است و باید در اجرای یک قانون در این حوزه، رویکرد منعطف‌تری به کار برده شود؛ زیرا هرگونه خطا در این زمینه احتمالاً منجر به ازدست‌رفتن اطلاعات و امنیت کاربر خواهد شد.»
او با بیان اینکه یکی از کارکردهای فناوری بلاکچین یا زنجیره بلوک، ایجاد شفافیت در درآمدها و مصارف یک سازمان است، گفت: «انجمن بلاکچین آمادگی این را دارد که تراکنش‌ها را در بستر بلاکچین وارد کند تا محل مصرف مالیات شفاف شود. از سوی دیگر، اجراپذیری اهداف سازمان امور مالیاتی بسیار مهم است که حضور مستمر فعالان حوزه اقتصاد دیجیتال در نشست‌های مربوط به تدوین و اجرای قوانین به این موضوع کمک می‌کند تا ضربه مالیات در این حوزه گرفته شود.»
محمد نژادصداقت، مدیرعامل داتین از دیگر حاضرین نشست هوشمندسازی نظام مالیاتی بود. او با اشاره به اینکه تحول دیجیتال به یک زیرساخت قابل اتکا و توسعه‌پذیر نیاز دارد، گفت: «برداشت ما از نظام مالیاتی این است که در حوزه هسته مالیاتی چه از نظر تجمیع دیتا و قابل اتکا بودن آن و چه به لحاظ توسعه حجم داده مسئله جدی وجود دارد. اکنون می‌توانیم در نظام بانکی تراکنش‌های قمار، حساب‌های اجاره‌ای و حساب‌های تجاری و شخصی را شناسایی کنیم که به نظر می‌رسد از این ابزار به‌درستی استفاده نمی‌شود.»
او در ادامه ارائه یک هسته با داده‌های مناسب و تطبیق آن با اطلاعات سیستم بانکی را در شفافیت فرارهای مالیاتی تأثیرگذار دانست.
امکان تبدیل داده‌های متنی به متن‌های دیجیتال در سازمان امور مالیاتی
در بخش دیگری از این نشست، سعید حاج هاشمی، مدیرعامل و نایب‌رئیس هیئت‌مدیره کیان افق هیربد با بیان اینکه وصول هرگونه مطالبات از جمله مالیات به هسته و پلتفرم‌های B2B نیاز دارد، گفت: «آیتول در حوزه خودرو و اخذ مالیات نقل‌وانتقال خودرو در این زمینه ورود کرده، اما در این زمینه همکاری مناسبی از سوی سازمان امور مالیاتی صورت نگرفته و زیرساخت‌ها فراهم نشده و سهم درآمدی در لایه‌های مختلف نیز مشخص نشده است.»
او در ادامه توضیح داد: «نکته دیگر در این زمینه این است که اجازه داده شود شرکت‌های کوچک هم در فضای پی‌اس‌پی‌ها اجازه فعالیت و حضور داشته باشند. علاوه بر این، این قابلیت وجود دارد تا از طریق یک منبع داده‌محور، دیتاهای دستی و متنی را به محتواهای دیجیتال تبدیل کرد؛ بنابراین می‌توان محتواهای متنی در سازمان امور مالیاتی را به متن‌های دیجیتال تبدیل کرد.»
همچنین، در این نشست محمدی به‌عنوان نماینده شرکت آسان‌پرداخت درباره قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان گفت: «در این قانون باید مشوق‌هایی برای مردم دیده شود تا از فروشنده‌ها بخواهند که درخواست فاکتورشان را به‌صورت الکترونیکی ثبت و صادر کنند. خیلی از کشورها برای ثبت این فاکتورها برای مشتریان عادی مشوق‌هایی در نظر گرفته‌اند.»
محمدی معتقد است که دسترسی به سامانه مؤدیان و ثبت فاکتور در آن نیازمند سامانه‌هایی است که در دسترس عموم باشند.
او در این زمینه گفت: «بیش از ۸۰ درصد خدمات اپلیکیشن آپ عمومی است و می‌تواند یکی از درگاه‌های ارتباطی مردم با سامانه مؤدیان و صدور الکترونیک صورتحساب‌ها باشد. از سوی دیگر، می‌توان به‌جای تعدد سامانه‌ها، آنها را در یک اپلیکیشن تجمیع و از این بستر خدمت‌رسانی را تسهیل کرد.»
